In Holland staat een huis

Een parafrase op het bekende kinderliedje: ,,In Holland staat een huis" zou kunnen zijn: Aan de Tukseweg staan twee huizen. Het gaat vooral om nummer 108 waar in de nok van het dak iets opmerkelijks is te zien: een gebakken voorwerp. Met het blote oog is de afbeelding vanaf straatniveau niet te ontwaren. Maar door het dochterbij te halen wordt het zichtbaar.

Bewoners hebben zich afgevraagd wat zit zou kunnen zijn. En zonder een sluitende verklaring te willen geven toch een bijdrage in het gesprek over dit bijzondere detail.

Het gaat om een Keltisch kruis, de cirkel is het zonnewiel met daarbinnenin het kruis als symbool van het Christendom. Bovenop een blad als teken van groei en bloei. Op de bouwtekening of in het bouwbestek dat bij dit bouwblok van twee woningen hoort is niets terug te vinden. Het gaat naar alle waarschijnlijkheid om een persoonlijke toevoeging van architect A. Glasstra. Een verklaring zou kunnen zijn dat hij hiermee rekening heeft willen houden met de toekomstige bewoners, zijn opdrachtgevers. Hij wenst huizen en bewoners een heilzame periode toe.  

De woningen zijn in 1934 gebouwd, het naastgelegen blok van twee woningen 110 en 112 is een identiek maar gespeigeld ensemble ten opzichte van 106 en 108. Hier ontbreekt het detail van 106 en 108. 

De plaats is bij beide woningen verschillend: bij nummer 108 aan de straatzijde in de nok en bij 106 aan de zijkant van de woning maar ook in de nok, aan de zijkant zit het hoogste punt. 

Nu zou het interessant zijn om na te gaan of architect Glasstra meerdere bouwprojecten in Steenwijk of omgeving heeft gerealiseerd en of er ook (incidenteel) sprake is van zo'n persoonlijk element. 

Het is algemeen bekend dat architecten vaker een persoonlijk element aanbrachten, dat kan in de kleurstelling zijn, de stijl van meubels. De bekende architect Berlage had daar uitgesproken opvattingen over maar ook architect Kropholler heeft een persoonlijk element nagelaten in de door hem gebouwde raadhuizen. 

De steen in de nok van de woningen Tukseweg 106 en 108 is misschien aanleiding om in het vervolg meer op de gevels van woningen te gaan letten.   

Bijdrage geplaatst: 24 augustus 2017

afbeeldingen: auteur